[sabamlis]

Wstawiam trochę informacji na temat chorób trzustki.
W związku z tym ze objawy złej pracy trzustki są niejednoznaczne, często źle zdiagnozowane i powiązane z innym schorzeniem, myślę warto trochę na ten temat przeczytać i ewentualnie poobserwować swojego psa jeśli mamy jakieś wątpliwości co do jego zdrowia.
Podstawowe badania krwi nie ujawnią choroby, dopiero kiedy zła praca trzustki zaczyna niszczyć inne organy ma to wpływ na wyniki badań.
Pewnie dość duży koszt testów trzustkowych wpływa na to ze nie są robione rutynowo, a okazuje się ze wiele, zwłaszcza starszych psow ma problemy z trzustka.


Ostre zapalenie trzustki u psów
Trzustka pełni bardzo ważną funkcję w prawidłowym funkcjonowaniu organizmu. Jest ona gruczołem, składającym się z dwóch zasadniczych części. Część wewnątrzwydzielnicza, nazywana też hormonalną odpowiedzialna jest przede wszystkim za wytwarzanie hormonów. Najważniejsze z nich to insulina i glukagon, które odpowiadają za utrzymanie prawidłowego stężenia glukozy we krwi. Część zewnątrzwydzielnicza, nazywana także trawienną produkuje sok trzustkowy, umożliwiający prawidłowy przebieg trawienia w jelitach. Wydzielane są tu takie enzymy jak amylaza trzustkowa, trypsyogen, chymotrypsyoogen, karboksypeptydaza, fosfolipaza, hydrolaza, nukleaza, elastaza i lipaza. Każdy z enzymów pełni określoą funkcję a ich jednoczesne działanie umożliwia prawidłowe trawienie większości składników pokarmowych.

Ostre zapalenie trzustki występuje dość rzadko u kotów, u psów natomiast, stosunkowo często. Najczęściej można je zaobserwować u owczarków niemieckich, chociaż narażone są również sznaucery i w mniejszym stopniu inne rasy. Chorują psy w różnym wieku, chociaż w większości starsze samice i kastrowane samce. Schorzenie to ma niestety tendencję do nawracania, co oznacza, iż nawet po zakończonym pomyślnie leczeniu, problem może po pewnym czasie powrócić. Choroba może rozwinąć się po mechanicznym podrażnieniu trzustki – w wyniku wypadku komunikacyjnego, upadku z dużej wysokości czy perforacji (przebiciu) przewodu pokarmowego od wewnątrz, na przykład po połknięciu jakiegoś ostrego przedmiotu. Również zabiegi chirurgiczne, szczególnie wykonywane na żołądku i dwunastnicy mogą wpływać na rozwinięcie problemów trzustkowych. Do innych przyczyn można zaliczyć wynikające z różnych przyczyn zatkanie przewodów żółciowych, zmiany chorobowe w obrębie wątroby, długotrwałe podawanie zwierzęciu glikokortykosteroidów, niektórych antybiotyków i innych leków, a także ciężkie zakażenia o różnym podłożu. Niektóre psy mają genetyczne skłonności do zachorowania, jednak najczęstszą przyczyną zaburzeń w funkcjonowaniu trzustki wydaje się być nieodpowiednia dieta, a szczególnie wprowadzenie do jadłospisu psa zbyt dużej ilości tłuszczów. Skłonności do wystąpienia choroby są znacznie silniejsze u osobników otyłych, u których stężenie lipidów we krwi jest zbyt wysokie. Stan kiedy poziom lipidów w surowicy krwi przekracza jego górną normę nazywa się hiperlipidemią. Hiperlipidemia najczęściej ma miejsce przy nadmiernej podaży tłuszczów w diecie. Może się ona pojawić również przy głodzeniu zwierzęcia, nadczynności tarczycy, a także w wyniku zaburzeń przemian enzymatycznych w organizmie, co u psów może być wadą wrodzoną.
Kiedy w organizmie zwierzęcia pojawia się nadmiar tłuszczów, trzustka musi wydzielać więcej enzymów, aby proces trawienia pozostawał prawidłowy. Dochodzi do nadmiernej aktywacji trzustkowej lipazy lub elastazy. Enzymy te zaczynają być wydzielane do otaczających tkanek, przez co niszczą strukturę trzustki, wywołując przy tym stan zapalny. Rozpoczęty proces postępuje samoistnie i dochodzi do zastoju w odpływie soku trzustkowego. Ponieważ cały czas produkowane są kolejne porcje enzymów, w efekcie dochodzi do samostrawienia narządu.

W początkowym stadium uszkodzenia trzustki, widoczne u psa objawy są mało specyficzne. Zwierzak jest osowiały, nie ma chęci do zabawy, jest smutny i apetyczny. Można zaobserwować mniejszy apetyt lub całkowitą niechęć do jedzenia. Niekiedy może pojawić się biegunka, bądź całkowite zahamowanie oddawania kału. Stan zapalny trzustki podrażnia również odgałęzienia nerwu błędnego, który przesyła impulsy do ośrodka wymiotnego w mózgu, a to prowadzi do częstych wymiotów. Im proces zapalny jest silniej rozwinięty tym bardziej nasilają się objawy. Z czasem u psa pojawia się tak zwany „objaw ostrego brzucha”. Zwierzę odczuwa bardzo silny ból, szczególnie w prawej części jamy brzusznej. Zazwyczaj właściciel bardzo szybko zauważa, że jego podopieczny cierpi. Przy dotykaniu brzucha pies piszczy, skomle, a niekiedy gryzie i nie daje się dotknąć. Zazwyczaj również temperatura ciała psa ulega podwyższeniu.

W przypadkach kiedy proces zapalny ma umiarkowane nasilenie, a uszkodzenia trzustki są niewielkie może dojść do spontanicznego cofnięcia schorzenia. W przypadkach cięższych choroba postępuje, a zapalenie przybiera postać formy krwotocznej. Pojawia się wtedy niebezpieczeństwo uformowania ropnia trzustki lub jej martwicy.

W bardziej zaawansowanym stadium choroby w wymiocinach mogą pojawić się skrzepy krwi oraz żółć. Niekiedy występuje uogólniona żółtaczka, a kał może zawierać krew. U niektórych psów pojawia się biegunka, inne zaś w ogóle przestają oddawać kał. Zwierzęta chore przestają jeść, a karmienie na siłę z reguły kończy się wymiotami. Ze względu na znaczne uszkodzenie trzustki dochodzi do zaburzeń w wydzielaniu przez nią hormonów, co może doprowadzać do podwyższenia poziomu glukozy we krwi. W konsekwencji u niektórych psów może rozwinąć się cukrzyca.
Często widoczne objawy chorobowe zaczynają się ostrym atakiem bólu, co u psów objawia się niepokojem, niechęcią do leżenia i częstym oglądaniem okolicy brzucha. Psy chcąc się położyć wybierają zazwyczaj miejsca chłodne. Nawet największe „kanapowce” schodzą na podłogę chcąc ukoić ból przez przykładanie brzucha do zimnej powierzchni. U niektórych psów z kolei ból może w ogóle nie występować, bądź pojawiać się okresowo – zazwyczaj po nakarmieniu. W większości przypadków brak apetytu, wymioty oraz biegunki doprowadzają do niekiedy skrajnego odwodnienia, co jest w dużej mierze nasilane przez częste oddawanie moczu. W konsekwencji zaburzeń w działalności trzustki upośledzeniu ulegają czynności innych narządów. Szczególnie zagrożone są w tym przypadku nerki oraz płuca. Właściciele zwierząt z niewydolną trzustką mogą zaobserwować u swoich pupili szybko postępujący spadek masy ciała.

Trudno jest dokładnie określić liczbę przypadków ostrej niewydolności trzustki występującej u zwierząt domowych. Ponieważ choroba niekiedy ustępuje samoistnie, a w wielu przypadkach jej przebieg jest bardzo różny, lekarze weterynarii napotykają duże trudności diagnostyczne, przez co choroba często pozostaje nierozpoznana. W wielu przypadkach dopiero pośmiertna sekcja pokazuje zmiany świadczące o ostrym zapaleniu trzustki, która wcześniej leczona była jedynie objawowo.

Badania hematologiczne i biochemiczne jakie można uzyskać po pobraniu krwi od zwierzęcia nie są miarodajne. Razem z zaobserwowanymi przez właściciela objawami, mogą nasuwać lekarzowi weterynarii podejrzenie zapalenia trzustki, chociaż podobne wytyczne pojawiają się również przy innych jednostkach chorobowych. Także wyniki badań obrazowych, takich jak USG, RTG, czy tomografia komputerowa nie zawsze są jednoznaczne. Na zdjęciach rentgenowskich zmiany nie zawsze są widoczne. Większą wartość diagnostyczną ma badanie ultrasonograficzne, za pomocą którego można zaobserwować powiększoną trzustkę, a także ewentualny płyn w jamie otrzewnej i opłucnej oraz pozawątrobowy zastój żółci. Najlepszym wyjściem wydaje się być wykonanie tomografii komputerowej, jednak ze względu na wysokie koszty oraz małą dostępność aparatury badanie to nie jest często wykonywane.
Ostre zapalenie trzustki w każdym przypadku jest niebezpieczne dla zdrowia i życia zwierzęcia. Rokowanie jest stawiane w zależności od stopnia zaawansowania choroby oraz postaci powikłań lecz zazwyczaj jest ono ostrożne. Ważnym czynnikiem, rzutującym na dalszy przebieg choroby jest usunięcie ewentualnej przyczyny i szybka likwidacja powikłań, jednak leczenie chirurgiczne jest stosowane jedynie w ostateczności – kiedy leczenie zachowawcze nie przynosi oczekiwanych rezultatów. Bardzo ważnym elementem terapii jest odpowiednia dieta. Początkowo należy zastosować głodówkę. U psów powinna ona być stosowana przez około 4 dni, u kotów maksymalnie przez dobę. W tym czasie zwierzak musi dostawać odpowiednio dobrane płyny podawane za pomocą kroplówki. Zalecane jest również stosowanie antybiotyku, zarówno w przypadku już zaistniałych infekcji jak i w formie osłonowej, ponieważ osłabiony chorobą organizm jest podatny na wszelkiego rodzaju zakażenia. W późniejszym czasie, przez kilka tygodni należy stosować dietę beztłuszczową z małą zawartością błonnika. Pokarm powinno podawać się zwierzęciu w małych porcjach, zwiększając z czasem dawkę, aż do osiągnięcia odpowiedniego dla każdej rasy psa optimum. Dietę niskotłuszczową należy stosować do trzech miesięcy po napadzie choroby.

Trzustka jest ważnym dla ustroju organem, który warunkuje prawidłowe funkcjonowanie organizmu. Nawet jeśli choroby z nią związane przemijają samoistnie, nie należy ich bagatelizować ze względu na to, iż po bliżej nieokreślonym czasie mogą nawrócić z dużo większym nasileniem. Mimo trudności diagnostycznych w rozpoznawaniu ostrego zapalenia trzustki, wczesne leczenie zachowawcze może znacznie złagodzić przebieg choroby, dlatego w razie jakichkolwiek wątpliwości co do stanu zdrowia swojego pupila, właściciel powinien jak najszybciej zgłosić się na badanie do swojego lekarza weterynarii. Warto jednak pamiętać również o profilaktyce. Odpowiednie żywienie i niedopuszczanie do nadwagi u ukochanych zwierząt w dużej mierze zmniejsza prawdopodobieństwo wystąpienia chorób – tych związanych z trzustką, ale też wielu innych. Nadmierne otłuszczenie negatywnie wpływa na kondycję zwierzęcia, może doprowadzać do cukrzycy lub niewydolności krążenia. Jest to powodem, aby dbać o linię swoich podopiecznych. Bardzo pomocne w odmierzaniu prawidłowej dawki żywieniowej są specjalistyczne karmy dla zwierząt, które ze względu na odpowiednie zbilansowanie wszystkich niezbędnych składników pokarmowych nie wymagają dodatkowej suplementacji ( w przeciwieństwie do pokarmu przygotowywanego w domu, na własną rękę). Firmy takie jak Royal Canin, Eukanuba cczy Hill’s proponują szeroką gamę różnego rodzaju karm, z których większość jest dostosowana do indywidualnego zapotrzebowania psów ze względu na rasę, wzrost oraz wiek. Utrzymywanie zwierzęcia w odpowiedniej kondycji to podstawa jego zdrowia i dobrego samopoczucia, nie zapominajmy o tym.
Autor: Agnieszka Pawłowska, 2009-02-27

Nie leczone zapalenie trzustki najczesciej prowadzi do :   

Zewnątrzwydzielnicza niewydolność trzustki
           
Część zewnątrzwydzielnicza produkuje sok trzustkowy zawierający enzymy trawienne(amylaza, trypsyna, chymotrypsyna i lipaza), które w jelitach rozkładają(trawią) węglowodany, białka, kwasy nukleinowe i tłuszcze.

Część wewnątrzwydzielnicza produkuje hormony takie jak insulina, glukagon i somatostatyna. Insulina obniża poziom glukozy we krwi, natomiast glukagon podnosi jej poziom. Somatostatyna hamuje uwalnianie innych hormonów.

Jeśli z różnych przyczyn dojdzie do zaniku tkanki gruczołowej, zmniejsza się produkcja i wydzielanie enzymów trawiennych. Powoduje to zaburzenia w trawieniu pokarmów i we wchłanianiu związków odżywczych do organizmu.

Mówimy wtedy o zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki.
Przyczyny choroby:

-zanik gruczołów trzustki
-długotrwałe zapalenie trzustki
-nowotwór trzustki
-młodzieńczy zanik trzustki

Najczęściej spotykaną przyczyną zewnątrzwydzielniczej niewydolności u psów jest młodzieńczy zanik trzustki. Najczęściej chorują młode psy dużych ras.
Często występuje o owczarków niemieckich i owczarków szkockich collie, u których stwierdzona została predyspozycja genetyczna.

Objawy choroby:

-chroniczne biegunki podczas których kał jest tłusty,moze byc duża objętość kału, kolor szary lub żółtawy, defekacja parę razy dziennie
-obserwuje się burczenie w brzuchu
-pies je więcej niż zwykle a pomimo tego chudnie
-sierść chorych zwierząt jest przetłuszczająca się i matowa
-chorobie towarzyszy brak kondycji fizycznej
-niektóre psy mogą zjadać własny kał.

Rozpoznanie choroby:

-objawy kliniczne: biegunka i spadek masy ciała
-badanie krwi, moczu i badanie radiologiczne nie wykazują odstępstw od normy.
-badanie kału na strawność, podczas którego stwierdzamy w kale resztki niestrawionego pokarmu, specjalistyczne barwienia umożliwia wykazanie w kale obecności niestrawionych tłuszczów i włókna.
-TLI (trypsin-like immunoassay) - jest to najskuteczniejsza metoda diagnozowania zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki! Metoda jest bardzo czuła i specyficzna dla tej choroby. Przy jej pomocy wykonuje się pomiar trypsynogenu i trypsyny w surowicy krwi - wyniki poniżej 2,5 µg/l u psów i poniżej 8 µg/l u kotów są potwierdzeniem zewnątrzwydzielniczej niewydolności trzustki.

Leczenie:

-podstawą leczenia jest doustne podawanie preparatów zawierających enzymy trzustkowe(tabletki, proszek, podrobione, surowe trzustki bydlęce lub wieprzowe)
-stosować należy karmę o dużej strawności, niskotłuszczową i ubogą we włókno, konieczny jest dodatek witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (wit. A, D, E i K) oraz witamin B12.
- istnieją również specjalistyczne diety lecznicze dostępne w gabinetach weterynaryjnych
Rokowanie:

Odpowiedź na leczenie preparatami zawierającymi enzymy trzustkowe jest zazwyczaj dobra, jednak leczenie trwa najczęściej do końca życia i każde przerwanie podawania leków może prowadzić do nawrotu objawów.